Leren paardrijden: Ontspanningsoefeningen

Een soepele en ongedwongen zit is de basis van elke prestatie te paard. Als je netjes rechtop je paard zit, zou je bij volledig ontspannen spieren je beide zitbeenknobbels in het zadel moeten voelen. Je zit op het diepste punt van het zadel en je zitvlak beweegt in alle gangen van achter naar voren soepel mee. Daarbij is het de bedoeling dat je steeds contact houdt met het zadel. Zorg ervoor dat je lendenen loodrecht op het paard gericht blijven en dat je je heupen niet intrekt. Het kruis moet zonder enige verkramptheid aangespannen worden. De inwerking van het kruis is van grote betekenis, omdat door elastisch veren de schokken van het paard worden opgevangen. Alleen dan kan er samenspel zijn tussen je been- en teugelhulpen. Je ongedwongen opgerichte bovenlichaam moet rustig blijven en loodrecht op het paard inwerken. Je rug moet buigzaam zijn om de kracht van de schokken te breken.

In het eerste item van deze reeks ‘Leren paardrijden’ kon je lezen over de zit. Hierin vertellen we je over hoe je op de beste manier kunt zitten en hoe je het beste je handen en je benen kunt houden voor een correcte zit. Maar om goed te kunnen zitten is het ook heel belangrijk dat je ontspannen bent. Ontspanning kun je bereiken door zitoefeningen te doen. Ontspannen zijn is een eerste voorwaarde voor het evenwicht te paard. Je zit in evenwicht als je in staat bent je aan alle bewegingen van het paard harmonisch aan te passen. Zodra je je evenwicht hebt gevonden, begin je met het rijden in draf zonder beugels. Het is aan te bevelen in het begin slechts korte tijd zonder beugels te rijden, om spanning door vermoeidheid te voorkomen. Het rijden zonder beugels is een manier om een ontspannen zit te verkrijgen. Je leert zo om diep in het zadel te zitten – aan het zadel te kleven – en het paard op de goede manier met je benen te omvatten. Rijden zonder beugels bevordert ook het reactievermogen om, indien nodig, je evenwicht te bewaren. Wees er steeds op bedacht je zit nog te verbeteren. Een eerste voorwaarde voor de juiste zit is een goed gebouwd zadel dat overal gelijkmatig aanligt. De grootte van het zadel moet passen bij het zitvlak van de ruiter; het diepste punt van het zadel moet iets voor het midden liggen. Ligt het diepste punt achter het midden dan glijdt je zitvlak naar achteren en ontstaat de stoelzit. 

Oefening:

Wanneer je tijdens het stappen op je paard zit kun je even aandacht besteden aan je houding en zit. Neem een heel starre houding aan met een holle onderrug. Stap op deze manier een aantal voltes en voel wat er met de stapbeweging van je paard gebeurt. Vervolgens neem je een hele slappe houding aan met een bolle onderrug en voel je nogmaals wat er met de stapbeweging van je paard gebeurt. Tenslotte neem je de correcte houding aan en voel je dat het paard nu wel een correcte stapbeweging maakt.

Oefening:

Wanneer je in draf op je paard zit, zet dan een volte in. Rij afwisselend een halve grote volte in verlichte zit, een halve grote volte lichtrijden en een halve grote volte doorzitten. Herhaal deze reeks een aantal keren. Door deze oefening kom je steeds meer onafhankelijk te zitten en ontwikkel je gevoel voor ritme. Door deze oefening leert de romp zich aanpassen aan beweging en ritme.

Oefening:

Bij de meeste ruiters is de fijne motoriek aan één arm en hand beter ontwikkeld dan aan de andere kant. Je ‘beste kant’ is normaal gesproken ook de hand waarmee je schrijft. Deze voorkeursarm is vaak beter dan de andere arm in staat om onafhankelijk richting paardenmond te functioneren. In galop is de onafhankelijkheid van de arm goed te oefenen op de grote volte door rustig rechtop in het zadel te blijven zitten, de buitenhand te laten staan in de uitgangspositie en vervolgens de binnenhand enkele malen door de manenkam te strijken. De ruiter merkt dat dit met de ene arm makkelijker gaat dan met de andere. Voer deze oefening op zowel de rechter- als de linkervolte uit om beide armen even onafhankelijk te maken.

Oefening:

De volgende oefening draagt bij aan het ontwikkelen van gevoel voor ritme en balans in draf. Rijd in draf (lichtrijdend) een grote volte. Wanneer je dit onder controle hebt, ga je variaties in ritme aanbrengen. In plaats van de sta-zit beweging te maken, kun je een sta-sta-zit-zit ritme maken. Of drie keer staan en drie keer zit. Door met deze manier het lichtrijden te variëren ontwikkel je als ruiter steeds meer gevoel voor ritme en balans.

Heb je moeite om ontspannen te zitten op je paard? Vraag je instructeur om je te helpen.

Eerder verschenen in deze reeks Leren Paardrijden:

De Zit
De Hulpen
Het correct rijden van wendingen
Aanleuning en nageeflijkheid
Activiteit en impuls
De stap
Doorzitten
Beugels op maat maken
Regels in de rijbaan
De Middendraf
Wijken voor het been
De verzameling
Buiging en stelling
Voltes rijden
Halsstrekken
De galop
Rechtrichten
Sturen
Tempowisselingen

Meer weten?
In het boek 'Leer Paardrijden met Plezier', dat onderdeel is van de KNHS Ruiteropleiding Brons, vertellen we je alles over leren paardrijden. De KNHS Ruiteropleiding bestaat uit drie fasen (brons, zilver en goud) en leidt op van eerste paardrijles tot en met het hoogst haalbare niveau. De ruiteropleiding wordt aangeboden op FNRS-maneges. De dichtstbijzijnde manege bij jou in de buurt vind je hier. Heb je een eigen paard vraag dan je instructeur om je te helpen de theorie om te zetten in de praktijk. 

Meer informatie KNHS Ruiteropleiding.

Overname tekst- en beeldmateriaal niet toegestaan