ZZP-ers inhuren en Wet DBA

Wil je als paardensportvereniging gebruik maken van bijvoorbeeld instructeurs die werken op freelance basis (als zzp’er), dan krijg je te maken met de toepassing van de Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties). De wet is bedoeld om schijnzelfstandigheid te voorkomen, waarbij iemand ten onrechte als zelfstandige werkt, terwijl er eigenlijk sprake is van een dienstverband. Vanaf 1 januari 2025 wordt de handhaving van de Wet DBA strenger. Wel geldt 2025 nog als overgangsjaar en volgt eerst een officiële waarschuwing en niet meteen een boete. Door de Wet DBA serieus te nemen en zorgvuldig met de arbeidsrelaties om te gaan, kunnen paardensportverenigingen risico's op naheffingen en andere problemen voorkomen. Onderin vind je de checklist en tips voor meer info en modelovereenkomsten voor sportverenigingen.

Voordelen van het werken met zelfstandigen
Een voordeel van het werken met zzp’ers, is dat je als sportvereniging veel flexibeler bent. Je kunt ze inhuren wanneer je ze nodig hebt (bijvoorbeeld alleen voor grote evenementen of in het wedstrijdseizoen) en hoeft ze niet door te betalen wanneer je ze niet nodig hebt.

Je bent opdrachtgever, geen werkgever; wat inhoudt dat je geen loonbelasting en sociale premies hoeft te betalen en ook geen loonadministratie bij hoeft te houden. Zijn de freelancers ziek, worden ze arbeidsongeschikt of willen ze op vakantie? Dan komt dit niet voor rekening van de vereniging.

Voorkom schijnzelfstandigheid
Als je als sportvereniging zelfstandigen inhuurt, heb je deze mensen niet in loondienst. Er is dus géén dienstbetrekking. Belangrijk hierbij is dat er ook geen vermoeden van dienstverband, ook wel ‘schijnzelfstandigheid’ genoemd, mag bestaan.

Van schijnzelfstandigheid is sprake als de freelancer die de opdracht aanneemt eigenlijk in loondienst is. In dat geval ben je als sportvereniging wél werkgever en dus verplicht loonheffingen in te houden en te betalen, loon door te betalen bij ziekte en vakantie en je aan allerlei regels te houden, bijvoorbeeld ontslagregels. Dit niet doen, kan tot naheffingen en boetes leiden. Essentieel is dus om vooraf te bepalen wat voor een arbeidsrelatie de sportvereniging met de freelancer heeft.
 
Bepalen van de arbeidsrelatie
Hoe bepaal je nu of er sprake is van een dienstbetrekking of niet? Door te kijken naar de drie criteria voor een dienstbetrekking:

• arbeid (die persoonlijk moet worden verricht);
• loon (in geld of natura);
• gezag (er is een gezagsverhouding tussen de werkgever en de werknemer).

Is er sprake van alle drie deze criteria? Dan is er sprake van loondienst, en niet van een freelancer die een opdracht aanneemt. Is dit niet zo, dan kan wel sprake zijn van een overeenkomst van opdracht.

Loon
Vrijwel altijd zal er sprake zijn van loon; geen enkele freelancer zal voor alleen een vergoeding van de gemaakte kosten aan de slag gaan (is dat wel zo, dan is het een vrijwilliger). De andere twee criteria kunnen soms wat moeilijker te beoordelen zijn.

Arbeid die persoonlijk moet worden verricht
Wanneer geen sprake is van arbeid die persoonlijk moet worden verricht, kan de zzp’er zelf bepalen of hij/zij de opdracht zelf uitvoert of dat dit door iemand anders gedaan wordt. Dit is bijvoorbeeld zo wanneer je als sportvereniging een loonbedrijf inhuurt om de rijbanen te slepen. Het maakt de vereniging hierbij niet uit wie dit komt doen. In dat geval is dus geen sprake van arbeid die persoonlijk moet worden verricht.

Huur je als sportvereniging een prof-ruiter in om instructie te geven, dan is er duidelijk wel sprake van arbeid die persoonlijk moet worden verricht. Je wilt namelijk niet dat iemand anders deze instructie komt geven.

Gezagsverhouding
Wanneer geen sprake is van gezagsverhouding, krijgt de zzp’er alleen de opdracht en mag hij of zij vervolgens helemaal zelf bepalen hoe deze uitgevoerd wordt. Eventuele aanwijzingen of instructies van het bestuur of een commissie hoeven niet opgevolgd te worden en de vereniging heeft ook niets te zeggen over werktijden en eventuele vakanties.

Dit is bijvoorbeeld zo wanneer je als sportvereniging een reclamebureau inhuurt en hem alleen de opdracht geeft om voor het einde van het jaar € 5.000 aan sponsorgeld binnen te halen. Hier is geen sprake van gezagsverhouding; het reclamebureau mag immers zelf beslissen hoe hij het sponsorgeld binnenhaalt.

Huur je als sportvereniging echter een extra boekhouder in om iedere dinsdag te helpen bij het opstellen van de jaarrekening en bepaalt de penningmeester wat deze boekhouder moet doen en hoe hij dat precies moet doen? Dan is wel sprake van een gezagsverhouding.

Arbeidsomstandigheden zzp’er
Een zzp’er heeft recht op dezelfde arbeidsomstandigheden als het vaste personeel. Je moet dus als sportvereniging zorgen voor een gezonde en veilige werkplek voor je freelancers. Doe je dat niet, dan kun je een boete krijgen van de Inspectie SZW.

Modelovereenkomst met zzp’er
Heb je eenmaal vastgesteld dat schijnzelfstandigheid niet aan de orde is, maar dat er daadwerkelijk sprake is van het inhuren van een freelancer, dan wordt het ten zeerste aangeraden deze arbeidsrelatie vast te leggen in een modelovereenkomst. Hiervoor vind je onder de checklist de linken waar je modelovereenkomsten voor de sport kunt vinden. De WOS heeft speciaal voor de sportsector verschillende modelovereenkomsten van opdracht ontwikkeld voor als jouw vereniging met zzp’ers werkt. Dit zijn de ‘Modelovereenkomst van opdracht – geen gezag – inspanningsverbintenis’, de ‘Modelovereenkomst van opdracht – geen gezag – resultaatsverbintenis’ en de ‘Modelovereenkomst van opdracht – geen persoonlijke arbeid’. Weet je niet precies welke overeenkomst op jouw situatie van toepassing is? Volg hieronder de Checklist.

Checklist inhuur ZZP’ers op je paardensportvereniging

• Beoordeel bij het inhuren van zzp'ers of er sprake is van een echte zelfstandige situatie of dat er feitelijk sprake is van een dienstbetrekking: Stroomschema 'bepaal arbeidsrelatie'.
• Maak gebruik van modelovereenkomsten om de arbeidsrelatie vast te leggen bij inhuur zzp’er. Modelovereenkomsten voor de sport downloaden via de WOS (Werkgevers in de Sport).
• Bespreek de risico’s van schijnzelfstandigheid onder elkaar, en laat weten dat de Belastingdienst naheffingen kan opleggen voor loonbelasting en premies.
• Maak duidelijke afspraken op papier met de zzp'er over de werkzaamheden, de uitvoering, de verantwoordelijkheden en de werkrelatie, bepreek dit ook met elkaar.
• Beoordeel de arbeidsrelatie met behulp van de vragenlijsten van de Belastingdienst.
• Experts op het gebied van arbeidsrecht of fiscale zaken, kunnen je op detail informeren, als je nog met vragen zit.

Alternatief is inhuren van zzp’ers via tussenpersoon
Naast het rechtstreeks inhuren van zzp’ers, is het ook mogelijk om gebruik te maken van een intermediair (uitzendbureau of payrollbedrijf). Het inhuren van freelancers via een tussenpersoon in de sportsector is niet heel gebruikelijk, maar kan wel.