Zandkoliek

Koliek betekent paniek want het is een belangrijke doodsoorzaak bij paarden. Hoewel het in veel gevallen goed afloopt is het zaak de dierenarts er zo snel mogelijk bij te halen. Meestal is er sprake van krampen (krampkoliek) of een ophoping van gas (gaskoliek). Maar wist je dat je paard ook koliek kan krijgen door een teveel aan zand in de darmen?

Lees hier hoe dit komt en belangrijker nog, hoe je dit voorkomt.

Wat is zandkoliek?

Een paard krijgt op verschillende manieren zand binnen. Paarden die grazen op korte weides trekken vaak het gras met wortel en al uit de grond waardoor ook het zand wordt opgenomen. In hooi of kuil vind je soms zand terug wanneer het gras zo kort mogelijk wordt gemaaid voor extra hooiopbrengst. Sommige paarden hebben de vervelende gewoonte zand op te likken. Er ontstaan problemen als het paard meer zand opneemt dan de darmen af kunnen voeren. Er blijft zand achter in de lager gelegen delen en bochten van de darmen en dat kan wel ophopen tot 50 kilo. De darmen kunnen niet meer goed functioneren en er zal zich meer zand ophopen. De gezondheid van het paard zal achteruitgaan. Het paard kan symptomen als lusteloosheid, vermagering, een opgezette buik, diarree en ongemak tijdens het rijden vertonen. De beweeglijkheid van de darmen neemt af en er ontstaat een verstopping of een ophoping van gas. Op een gegeven moment krijgt het paard hevige buikpijn oftewel koliek. De dierenarts kan de koliek behandelen en soms de oorzaak van de koliek bepalen. De diagnose ‘zandkoliek’ kan met zekerheid worden gesteld op een röntgenfoto. 

Behandeling van zandkoliek

Als je paard koliek ten gevolge van zand heeft is het zaak dat dit wordt afgevoerd. Dat lukt vaak niet in één keer maar hier gaat een periode van behandeling overheen. De dierenarts kan paraffine toedienen wat een laxerende werking heeft. Het voordeel van paraffine is dat het niet wordt opgenomen door het lichaam. Vervolgens geef je het paard een kuur van minimaal een week met fijn gemalen psylliumzaadjes (ook wel vlozaad genoemd). Als deze vezels in aanraking komen met vocht ontstaat een gelachtige substantie die het zand in de darmen afvoeren. Een enkele keer is een operatie nodig.

Tip en Tricks om zandkoliek te voorkomen

  • Zorg ervoor dat je zand- en stofvrij hooi voert. Is je hooi toch wat stoffig, dompel het dan onder in water voordat je het voert.
  • Voer je je paard buiten? Leg het voer dan niet op het zand maar verstrek het via een bestraat gedeelte van de paddock/wei. Is dat er niet? Geef dan het hooi in een bak of een grote teil.
  • Zet je paard niet te lang in een schrale weide of zanderige paddock. Uit verveling gaan paarden alle eetbare sprietjes opzoeken en op deze manier krijgen ze veel zand binnen.
  • Heeft jouw paard de vervelende gewoonte om zand op te likken? Controleer dan of je paard voldoende mineralen binnenkrijgt of zet hem buiten met een graasmasker/ bakje.
  • Geef één week per maand een kuur met psyllium. Herhaal de kuur elke maand om zand in de darmen te voorkomen.
  • Vermoed je dat je paard teveel zand binnenkrijgt? Controleer dit dan met de mesttest. Doe wat mestballen in een plastic zak met water. Kneed de mest los en hang de zak op met 1 punt naar beneden. Laat dit een paar uur hangen en controleer dan hoeveel zand er in de punt van de zak zit. Als er geen zand in zit is dit nog geen teken dat het paard geen zand in zijn darmen heeft. Geef je paard een week psyllium en doe de mesttest dan nog een keer. Vaak komt er dan toch wat zand mee naar buiten.